Kekemelik Tedavisi
Kekemelik Nedir?
Kekemelik Nedir?Akıcılık bozukluğudur. Diğer bir deyişle konuşmanın doğal akışının çeşitli biçimlerle kesintiye uğramasıdır. Akıcı konuşmada ritim ve zamanlama büyük önem taşır. Hız, vurgulama ve doğru yerde duraklamalar açısından farklılıklar olsa da akıcı konuşmada sözcükler ve sözcük grupları kendiliğinden akar. Akıcılıkta ortaya çıkan bozukluklar, uygun olmayan duraklamalar, tekrarlar ve benzer problemler konuşmanın doğal akışını etkiler.
Kekemeliğin Belirtileri Nelerdir?
Tekrarlar: Sözcük içindeki hecenin veya seslerin bir ya da birden fazla defa tekrar edilmesidir (Ör: p-p-para, pa-pa-para).
Uzatmalar: Sözcük içindeki seslerin uzatılmasıdır (Ör: şşşarkı, şaaarkı).
Bloklar: Fonasyon sırasında havanın çıkışının gırtlakta ses telleri seviyesinde veya ağızda engellenmesidir (Ör: kkk-….itap)
İkincil davranışlar: Konuşmanın akıcılığının bozulduğu anlarda iletişim amacı içermeyen jest mimik kullanımıdır (Ör: Baş, vücut veya bacak sallama, ayak vurma, göz kırpma). İkincil davranışlar kekemeliğin ilerleyen dönemlerinde görülebilir.
Kekemeliğin Nedenleri ve Sebepleri Nelerdir?
Kekemeliğin nedenlerine dair pek çok kuram ileri sürülmüş olmasına rağmen bu kuramların hiçbiri kekemeliği tam olarak açıklayamamakta, nedenini net bir şekilde ortaya koyamamaktadır. Psikolojik faktörler (kaza, korku vs), genetik faktörler (ailede kekemelik öyküsü olması), çevresel faktörler (müdahaleci, mükemmeliyetçi ebeveyn tutumu) tek başlarına bir kişinin kekeme olmasına neden olmaz. Ancak genetik yatkınlık varsa psikolojik ve çevresel faktörler kişinin kekeme olmasında tetikleyici bir rol oynayabilir. Kekemeliğin oluşmasının, devam etmesinin, şiddetinin artmasının azalmasının birden fazla nedeni olabilir.
Kekemelik Özellikleri Nelerdir?
- Genellikle 2-6 yaşlar arasında ortaya çıkar. Dil ve konuşma gelişimi esnasında her 100 çocuktan 5’inde kekemelik belirtileri görülür. Bu 5 çocuktan 4’ü sorunu kendisi aşar. Ancak bir çocukta ise sorun kalıcı olmaktadır.
- Erkeklerde kızlara göre 3-4 kat daha fazla görülmektedir.
- Yetişkinlikte başlayan kekemelik gelişimsel değil nörolojiktir.
- İçinde bulunulan toplum özellikleri ve yetiştirilen aile özellikleri kekemeliğin oluşmasında ve seyrinde önemli rol oynamaktadır. Toleransın düşük, rekabet ve cezanın fazla olması, sabırsızlık ve mükemmeliyetçilik kekemeliğin oluşmasında ve seyrinin kötüleşmesinde risk faktörü taşımaktadır.
- Kekemelik şiddetinin artmasında azalmasında içinde bulunulan durum, çevre ve kişiler etkilidir.
Kekemelik Tedavisi Nasıl Yapılır?
Dil veya konuşma bozukluğu olan her yaştaki insan bu konuda uzman eğitimini almış bir dil ve konuşma terapistinden “konuşma terapisi” alabilir. Konuşma terapisi, genelde terapistin kekemeliği olan birey ile yürüttüğü bireysel bir terapilerdir. Kekemeliği olan birey çocuk ise aile üyeleri de terapi seanslarına katılabilir. Konuşma terapisinin amaçları ve teknikleri oldukça çeşitlidir. Müdahale sürecinde hangi tekniğin kullanılacağı kekemeliği olan bireye, ortama, aileden gelecek desteğe vb değişkenlere göre belirlenmektedir.
Türkiye ‘de bir çok merkez kısa sürede “iyileşme” garanti etmektedir. Kekemelik müdahalesinde “iyileşme” kelimesini kullanmak doğru bir ifade değildir. Bu merkezlerin ve alanda resmi unvan sahibi olmayan kişilerin uyguladığı teknikler sonucu kekemelik azaltılabilir ancak bu “iyileştirme” sonucu elde edilen konuşma aile, arkadaş ve sosyal yaşam içinde normal sohbetler etmeyi sağlayacak doğal bir konuşma olmaktan uzaktır. Dil ve konuşma bozuklukları eğitimi almış uzmanlar tarafından yapılan konuşma terapileri tercih edilmelidir.