IQ Testi Nedir?

Bireylerin zekâ seviyelerini ölçmek amacı ile standartlaştırılmış birkaç testin uygulanması ve bu testlerin sonuçlarının değerlendirilmesi ile ortaya çıkan değerlere IQ(intelligence quotient ) denir. İlk zekâ testi Alfred Binet tarafından geliştirilmiştir. Zekâ testlerinin ilk çıkış amacı düşük zekâlı çocukların daha iyi bir eğitim almasını sağlamak gayesiyle zekâlarını ölçmek amacı güdüyordu. Ortalama değer olarak 100 sayısı temel alınmakta ve standart sapma değeri olarak da 15 sayısı temel alınmaktadır.

IQ testi uygulanan bireylerin zekâlarını değerlendirmek amacı ile sayılar kullanılır. Zekâ yaşı, uygulaması yapılan testte aynı puanı alan çocukların ortalama yaşına denk gelmektedir. Mesela, 12 yaşındaki bir çocuk testten 45 puan aldıysa ve bu aldığı puan 10 yaşındaki çocukların ortalama puanına denk geliyorsa, bu çocuğun zekâ yaşı 10 demektir. Yine aynı şekilde 12 yaşındaki bir çocuk eğer testten 96 puan aldıysa ve bu aldığı puan 16 yaşındaki çocukların ortalama puanıysa, bu halde bu çocuğun zekâ yaşı 16 demektir.

Çocuklara böyle zekâ yaşı verilmesi, çocukların aynı yaştaki diğer çocuklara göre nasıl olduklarını gösteriyordu. Fakat tip kategorilendirmeler, aynı yaşta olmayan çocukların zekâlarının derecelerini kıyaslamakta sıkıntı oluşturuyordu. Bu nedenle zekâ seviyesini belirlemek üzere, zekâ yaşı yerine, zekâ bölümü yani IQ (intelligence quotient ) değer kullanılmaya başlandı. IQ, zekâ yaşının tespiti için, zekâ yaşının, gerçek yaşa bölümünün yüzle çarpılması ile elde edilir. Yani IQ=(Zekâ yaşı / Gerçek yaşı) x 100 formülü IQ vermektedir.

Verilen formüle göre eğer çocuğun yaşı ile zeka yaşı aynıysa sonuç 100 çıkacaktır. Bu durumda zeka yaşı gerçek yaşından daha büyük olanlar için sonuç 100 ‘ den büyük, zeka yaşı, gerçek yaşından küçük olanlar için içinse 100’ den küçük bir IQ sonucu elde edilecektir.

IQ’ nün hesaplanmasında temeldeki kavramlar aynı kalmasına rağmen, günümüzde birtakım Standard sapmaların kullanıldığı, istatistikî ve matematiksel hesaplamalarla karmaşık bir hesaplama yöntemi ile daha net bir biçimde bulunmaktadır. Genel olarak insanların ortalama zekâ noktası 100 olarak kabul edilmiştir. Yani kabaca bir sınıflandırma ile 130 IQ un üzerindeki değerler üstün zekâ, 70 IQ altındaki zekâlar ise geri zekâ olarak değerlendirilmektedir. En çok görülen IQ derecesi ortalamaya karşılık gelen 100’ dür. Bugün insanların % 68 lik bölümünün zekâ katsayısı 85 ile 115 arasında bir ortalamaya yakındır.

IQ Seviye Puanları

• Çok Düşük Zekâ Puanı :55 – 70

• Düşük Zekâ Puanı :70 – 85

• Orta Zekâ Puanı :85 – 100

• Ortanın Üzeri Zekâ Puanı :100 – 115

• Yüksek Zekâ Puanı :115 – 130

• Çok Yüksek Zekâ Puanı :130 – 145

• Süper Zekâ Puanı :145 – 160