15-16-17 Yaş Gelişimi ve Psikolojisi
15- 16 ve 17 yaşları orta ergenlik olarak adlandırabiliriz. Bu yazımızda 15, 16 ve 17 yaşlarda fiziksel gelişimi, okul başarısını, zihinsel gelişimini, sosyal gelişimini, arkadaşlık ilişkilerini, duygusal değişimini inceleyeceğiz.
Fiziksel Gelişim
Ergenlik çocukluk ve yetişkinlik arasında birçok fiziksel, psikolojik, fizyolojik ve duygusal değişimin gerçekleştiği bir gelişim dönemidir.
Daha küçük yaşlarda da olduğu gibi, bu yaş döneminde de çocuklar arasında birçok gelişim farklılıkları mevcuttur.
Ergenliğin ikinci aşaması olan orta ergenlik döneminde bireysel kimlik duygusu gelişmeye devam eder ancak artık bu bireysel kimlik gelişimi cinsel kimliği de kapsar.
Kızların çoğu mensturasyonun (adet görme) başlamasından iki yıl sonra fiziksel büyümelerini tamamlarlar.
Erkekler büyüme atağının büyük kısmını bu dönemde yaşarlar.
Bu dönemde ergenlerde cinsel dürtüler artış gösterebilir. Bu dürtüyü kontrol etme ve ifade etmeyi öğrenmek bu gelişim döneminin en önemli görevlerinden biridir.
Dünyayı anlama kabiliyeti
Bu dönemde ergen çocuğun soyut düşünme kabiliyeti gelişmektedir. Nedenler ve sonuçları artık çok daha iyi anlarlar.
Ergen çocuk davranışının sonuçlarını anlamaya başlamıştır.
Geleceği tahayyül edebilmeye başlar ve gelecek için planlar yapmaya başlayabilir.
Sosyal ve duygusal gelişim
Bu dönemin odak noktası kimlik oluşturmaktır. Bu dönemde ergenler “ben kimim” sorusunu yanıtlamaya çalışmaktadırlar.
Aile, toplum ve arkadaşları ile bağlantılı değer ve inançlarını belirginleştirmektedir.
Eleştiri ve tavsiyelere daha açıktır.
Halen hiçbir şeyin kendisine zarar veremeyeceği hissine sahip olabilir. Bu da tehlikeli faaliyetleri denemesine neden olabilir.
Bu dönemde ergenlerin çoğu cinsellik konusunda bazı deneyimler yaşarlar. Denemelerin miktarı çocuktan çocuğa değişebilir.
Bazı ergenler karşı cinsi seks objeleri olarak görebilir ya da başkaları tarafından saygı görmenin bir yolu olarak karşı cins ile flört etmek ve “çıkmak” isteyebilir.
Okulla ilgili konular
Ergen çocuğunuzun entelektüel kabiliyeti ve yaratıcılığı artacaktır.
Akademik başarının geleceği üzerindeki etkilerini görmeye başlayacaktır. Ergen çocuğunuz bu dönemde kendisine geleceğe yönelik bir yol çizebilir.
Ders başarısı konusunda daha fazla kaygı duyacaktır.
Bu dönemde ergenler çalışma yaşamına da girebilir. Çalışmak eğitimi engellemediği sürece sorumluluk, zaman yönetimi ve para kazanmayı öğrenmenin iyi bir yoludur.
Aile ile ilgili konular
Anne-baba ile olan çatışmalar daha da şiddetlenir. Ergenler kendi değerlerini bulmaya çalıştıklarından, sıklıkla anne babalarının değerlerini sorgularlar.
Büyük olasılıkla ergen çocuğun aile ile geçirdiği zaman azalacaktır.
Yeni davranışlar ve gelişim düzeyine uygun yeni kuralların belirlenmesi gereklidir.
Akranlarla ilgili konular
Bu dönem arkadaş ve akranlardan etkilenme açısından kritik bir dönemdir.
Bu dönemde çetelere katılma söz konusu olabilir.
Ergen çocuğunuz çok farklı davranışları deneyebilir
Bu dönemde ergenlerin çoğunun sadece birkaç yakın arkadaşı vardır.
Muhtemelen ergen çocuğunuzun karşı cinsten biri ile ilişkisi olacaktır.
Ergen çocuğunuz ile iletişiminiz
Her gün çocuğunuzu sözünü kesmeden, gerçekten dinlemek suretiyle iletişim kurmaya çalışın.
Ergen çocuğunuzun farklı görüşlerini kabullenmeye çalışın. Bunun bireysel kimliğini geliştirmesinin bir parçası olduğunu unutmayın.
Ergen çocuğunuzla etkileşim ve tartışmalarınızda sakin olmaya çalışın. Vaaz vermeye kalkışırsanız, iletişim çabucak kesilecektir.
Doktor, öğretmen, rehber öğretmen gibi ergen çocuğunuzun konuşabileceği başka bir yetişkinin de var olmasını sağlayın. Herşeyi sizinle konuşmak istemeyebilir.
Ergen çocuğunuzla doktora gittiğinizde, doktor ile baş başa görüşmesine izin verin.
Ergen çocuğunuzun arkadaşları ve faaliyetlerine ilgi gösterin.
Ergen çocuğunuza hoş şeyler söylemek için çaba gösterin. Sürekli olumsuzluklara odaklanmayın. Ergen çocuğunuzun da sizin kabul ve takdir etmenize ihtiyacı vardır.
Merhaba benim 15yasinda oğlum var ben bir anneyeim ve benim herseyime karışıyor ve çok meraklı birşey dediğimde sürekli araştırıyor merak ediyor sorguluyor ne yapmam lazım ve çok takıntılı
Neden ergen cocugunuza bunu sunu diyin dediklerinizden hiç birini demediler ama en azindan kendi kendimi toparlamaya çalısıyom
İyi günler ,
16 Yaşında bir kızımız ve 8 yaşında bir oğlumuz var. Konu kızımızla ilgili , kendisi biraz içine kapanık dışarda olanları pek anlatmak istemeyen ancak biz sorunca canı isterse biraz anlatan biri. Özelliklede Annesine daha çok açılıyor Baba’ya nedense (sormadıkça) hiçbir şeyden bahsetmek istemiyor ya da olayı çok kısaca anlatıp geçiştiriyor. Son zamanlarda cep telefonu ile ilgili sıkıntılar yaşıyoruz , o telefonu eline geçirdiği zaman kendini odasına kapatıyor saatlerce yazışıyor veya videolara bakıyor ve bizlerde bunu farkettiğinde özellikle Annesi Çok agresif hareketler sergiliyor vermek istemiyor sürekli geciktiyor. Bu nedenle çeşitli kurallar izledik , Örneğin belli saatlerde telefonu kullanması ve özellikle ders konuları ile ilgili birşey yapacağı zaman dersleri ile ilgili kullanması!
Fakat pek başarılı olmadık çünkü her defasında bu durumu su istimal edip daha fazla kullanıyor sınır tanımıyor veya istendiğinde ters cevaplar verebiliyor ve ders çalışma zamanında verdiğimiz zamanlarda da gizlice yine farklı şeylere bakıyor bizden saklıyor… Çocuğun başında beklemekte olmayacağına göre bu konuda sıkışıp kaldık. En son yaşadığımız olay ise cep telefonunu kırmam ile bitti! Maalesef kızımızla bu konuda çok defa konuşma yapmamza (Anne-Baba olarak) rağmen sabırla takip ettiğim son konu yine Annesinin telefonu istemesine istinaden vermek istememesi ve “yaa tamam yaa” , “git başımdan” , “işim bitince verecem işte ” vs. sözlerle agresif davranışına kenardan şahit oldum ve telefonu parçaladım ! Buna çok kötü tepki gösterdi sanki hayatını elinden almışız gibi bağırdı çağırdı kendine zarar verecek şekilde yüzünü ve elini tınaklarıyla çizdi , yani bir kriz geçirdi! onu zor durdurduk hatta kendine gelmesi için kızımı hırpalamak zorunda kaldım ve ancak ağlamaya başlayarak düzeldi. Bunu neden yaptığını bu kadar önemli olan şey nedir bu şekilde davranmanı sağlayacak diye sorduğumzda ise “bende bilmiyorum kendimi kaybettim birden işte..” diye cevap veriyor. Bu beni de çok üzen istenmeyen durumu yaşadığımzdan dolayı kendi ruh sağlığımı da olumsuz etkiledi ve durumu istediğim gibi çözemiyor olmam derin bir üzüntü veriyor. Tam olarak nasıl davranacağımızı bulamadım… Normalde ebeveyn olarak çağdaş , belli limitileri ve kurallar geliştirmeye çalışan daha çok mutevazi ve anlayışlı bir yapımız var.
Yalanlarınada şahit olup yakaladığımız çok durumlar oluyor bununda konuşmasını hep yaptık ama çok daha önemlisi şu Telefon konusu ! 16 Yaşında ki kızımız ile ilgili ve şuan parçalamış olduğum cep telefonu kullanamıyor… çok yeni yaşadığımız bu durum için Nasıl Davranmalıyız , nerede yanlış yapıyoruz ve Ne yapmalıyız ki Canımız Kızımızı bu konuda mutlu edebilelim… Lütfen bu konuda en kısa zamanda dönüş yapın görüşleriniz bizim için çok önemli .. Sevgi ve saygılarımla iyi çalışmalar dilerim.
Merhaba 17 yaşında oğlum var çok agrasif çok sinirli gittikçe huyu değişiyor ne yapabilirim yardımcı olursanız sevinirim
Merhaba oğlum 17 yaşında hiç birşeyden zevk almadığını çok mutsuz olduğunu sebebini kendininde bilmediğini söylüyor yaşıyorsam sizi üzmemek için dedi yardım ederseniz sevinirim
Benim sorunum çok garip bilemiyorum 14 yaşındayım ve sanki yabancı biri gibi olmaya başlıyor um İslam dininden uzaklaşıyor um ve bazen deliriyorum içimde birikmiş bir sınır kin dolu bazen düşünüyorum ki ben psikopat mıyım ve bu yaşlarda bir kız arkadaş isteğine çok duyuyorum
17 18 yaşlarında kardeşim var dışarıya melek gibi gözüküyor bize ise kök söktürüyor, yukardaki özelliklerin hepsi mevcut, birebir aynı. Ben artık çok kötü dövme safhasına geçtim. Katil olabilirim artık karşı gelmeye de başladı ne yapmam lazım. Ben evden koymayı düşünüyorum çünkü yemi fazla geliyor l, gerçek dünya ike tanışması lazım, geçim nedir aile nedir tam manasıyla tatması gerekir diye düşünüyorum. Okuldan da alacağım za bu ona iyilik bile olur gerçi şu an okuyan kesim iş bulamamakta ama gene de dünya kaç bucak görsün.
Benimde 17 yaşında bir erkek evladim var bana söylemediği hakaret etmediği küfür kalmadı ve şiddette uyguluyo bazen öldürmek istiyorum onu kafayi yicem böyle giderse babasız buyutuyorum üstelik bana nefret kin dolu iki yıldır böyle her söylediğini yaptırmaya çalışıyor hiç bir söyleneni yapmiyo dine inancinida yitirmiş napmaliyim geçici bir donemmi bu.